เพชรเป็นอัญมณีที่ถือกำเนิดจากการก่อรูปผลึกของธาตุคาร์บอน(Carbon) เช่นเดียวกับกราไฟต์ (ไส้ดินสอดำ) แต่ด้วยความแตกต่างกันที่โครงสร้างของผลึกทั้งสอง ทำให้เพชรกลายเป็นธาตุที่มีความแข็งมากที่สุดในโลก ขณะที่กราไฟต์มีความแข็งที่ต่ำมาก  เพชรได้ก่อตัวขึ้นเป็นรูปผลึกภายใต้ความดันหลายล้านปอนด์ต่อตารางนิ้ว และอุณหภูมิที่สูงนับพันองศาในชั้นเปลือกโลกชั้นในที่อยู่ลึกลงจากเปลือกโลกชั้นนอกประมาณ 160 กิโลเมตร ทำให้คาร์บอนมีการจับตัวกันในรูปแบบโครงสร้างที่พิเศษขึ้นด้วยการระเบิดของภูเขาไฟได้นำเพชรขึ้นสู่พื้นผิวโลกแพร่กระจัดกระจายไปในทิศทางต่าง ๆ ตามการไหลของธารลาวาสู่พื้นที่ราบลุ่มภายใต้อุณหภูมิบนผิวโลกที่ต่ำกว่าทำให้ลาวาเกิดการเย็นแลแข็งตัวต่อมาได้เกิดการเลื่อนของเปลือกโลกและการผุกร่อนของธารลาวาทีแข็งตัว ประกอบกับลมและน้ำฝนได้กัดเซาชะนำผลึกเพชรไหลไปตามแม่น้ำลำคลองปะปนไปกับกรวดหินดินทรายและผลึกแร่ธาตุชนิดต่าง ๆ ผลึกเพชรบางส่วนก็ถูกพัดพาไกลออกไปสู่ปากทะเลและมหาสมุทร เมื่เวลาผ่านไปผลึกเพชรซึ่งมีความหนาแน่นที่มากกว่ากรวดหินดินทราบก็ได้ถูกฝังจมลึกลงใต้ผืนทรายอีกครั้งรอปรากฎการณ์ธรรมชาติที่อาจจะนำขึ้นสู่พื้นผิวโลกอีกครั้งในอนาคต

คุณสมบัติของเพชร
ชนิดของเพชร :เพชรคุณภาพดี ที่นำมาใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องประดับอัญมณี สามารถแบ่งออกตามคุณสมบัติทางกายภาพที่มีอิทธิพลในเรื่องสี ได้เป็น 4 ชนิด คือ

ชนิด 1a เป็นเพชรที่มีธาตุไนโตรเจนปนเปื้อนเล็กน้อย ทำให้เพชรเป็นสีขาวติดเหลืองเล็กน้อยมีประมาณ 98% ของเพชรที่ขุดพบ
ชนิด 1b เป็นเพชรที่มีธาตุไนโตรเจนแทรกอยู่จนทำให้เพชรมีสีเหลืองสด มีประมาณ 1% ของเพชรที่ขุดพบ
ชนิด 2a เป็นเพชรขาวบริสุทธิ์ไม่มีธาตุให้สีปนเปื้อน ถือว่าเป็นเพชรที่มีคุณภาพสีที่ดีที่สุด คือไม่มีสีเลย อยู่ในสภาพไร้สี (Colorless) เป็นชนิดที่หาได้ยากมาก
ชนิด 2b เป็นเพชรที่มีธาตุโบรอนปนเปื้อนทำให้เพชรมีสีฟ้า หาได้ยากมาก
สีของเพชร : แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มสี คือ เพชรไร้สี (สีขาว) และเพชรสีแฟนซี

เพชรไร้สี (สีขาว) เพชรที่บริสุทธิ์จะไม่มีสารใดปนเปื้อนอยู่เลยซึ่งก็จะทำให้เพชรนั้นไร้สี (Colorless) ซึ่งคนไทยมักเรียกไร้สีว่า “เพชรสีขาว” ส่วนเพชรสีขาวที่ติดเหลืองอ่อนก็จะถูกจัดไว้ในกลุ่มเดียวกับเพชรสีขาว
เพชรสีแฟนซีขณะที่เพชรสีจะถูกเรียกว่า “สีแฟนซี” (Fancy Color) หมายถึงเพชรที่มีสีที่แตกต่างจากเพชรสีขาวได้แก่ สีเหลือง, สีน้ำตาล, สีชมพู, สีแดง, สีเทา, สีดำ, สีฟ้า และสีเขียว