นับแต่โบราณหลายพันปีจนกระทั่งถึงปัจจุบันนี้ “มรกต” ยัง ครองความเป็นอัญมณียอดนิยมของบุคคลผู้มีชื่อเสียงทั้งหลาย ในอดีตก็มี พระนางคลีโอพัตราของอียิปต์ บรรดาสุลต่าน จักรพรรดิในราชวงศ์ต่าง ๆ

ส่วน ในปัจจุบัน บุคคลที่มีชื่อเสียงชาวต่างประเทศต่างก็นิยมมรกตกันเป็นจำนวนมาก รวมทั้งประชาชนชาวไทยผู้ร่ำรวยทรัพย์สินเงินทอง แม้ว่าปัจจุบันมรกตเม็ดใหญ่น้ำงามจลดน้อยถอยลงไปหาได้ยากขึ้น และแน่นอนว่าราคาก็ทวีความสูงขึ้นไปเรื่อย ๆ จนบุคคลธรรมดาแทบจะหมดกำลังซื้อ แต่ผู้ที่มีใจรักมรกตก็ยังมีโอกาสเลือกซื้อมรกตที่เหมาะสมกับ “กำลัง” ของตนได้

มรกตน้ำงาม

1.มรกต ก็เหมือนอัญมณีชนิดอื่น ๆ คือมีทั้งผลึกก้อนใหญ่และเล็ก ดังนั้น ถึงแม้ท่านจะมีงบประมาณจำกัด ก็ยังสามารถเลือกมรกตขนาดที่เหมาะสมกับกระเป๋าได้ และมรกตที่ท่านผู้อ่านเลือกซื้อจะมีขนาดใดก็ตาม ขอให้มีสีสวยและมีคุณภาพดีก็แล้วกัน

2.มรกต ที่นิยมนั้นจะมีตั้งแต่สีเขียวอ่อนสดใส (ไม่จืดชืด) ไปจนถึงสีเขียวเข้มสุด (ไม่ดำคล้ำ) และสีต้องกระจายทั่วถึงทั้งเม็ด ไม่มีมุมใดสีอ่อนหรือเข้มกว่าส่วนอื่น ๆ

3.เนื้อพลอยไม่ควรมีตำหนิเป็นจุดดำ ๆ อยู่บนผิวหน้า

4.ธรรมชาติ มรกตมักจะมีตำหนิเป็นก้อนผลึกหรือเยื่อลักษณะเป็นไยขาว ๆ ขุ่น ๆ อยู่ในเนื้อพลอย ดังนั้น ควรเลือกเม็ดที่มีมลทินเหล่านี้ให้น้อยที่สุดจะทำได้ คนโบราณเรียกมลทิน (ตำหนิ) อย่างนี้ว่า “ลายผักชี” แต่ ถ้าท่านผู้อ่านเห็นลายผักชีคล้ายกับควันไฟอยู่ในเนื้อพลอยก็ต้องระวังไว้ ก่อน ควรตรวจสอบเสียก่อนให้แน่ใจจึงค่อยซื้อมาเป็นสมบัติ เพราะโอกาสที่จะเป็นมรกตปลอมนั้นสูงมาก

5.เนื้อ มรกตที่ดีไม่ควรมีริ้วรอยแตกร้าว (ซึ่งหาได้ยาก) ถ้าจะมีตำหนิแตกร้าวบ้างก็ขอให้อยู่ในเนื้อพลอย อย่าให้แตกจนถึงหน้าพลอย หรือแตกร้าวเป็นซีกเป็นส่วนตลอดเม็ด เพราะวันหนึ่งเนื้อพลอยที่แตกร้าว อาจหลุดออกมาเป็นชิ้น ๆ หายไปได้และถ้าเนื้อพลอยมีรอยแตกร้าว ก็ขอให้สังเกตว่ารอยแตกนั้นเหมือนรอยหินร้าวหรือแก้วบิ่นแตก ถ้ามีลักษณะเหมือนแก้วแตกให้ตรวจสอบอีกเช่นกัน โดยเฉพาะมรกตเก่าแก่ของโบร่ำโบราณ ที่พบเห็นบ่อย ๆ ว่าเป็นมรกตปลอมไม่น้อยเลย

6.มรกต ส่วนใหญ่มักจะเจียระไนให้เป็นรูปสี่เหลี่ยม ซึ่งเป็นที่นิยมกันมาก รูปร่างอื่น ๆก็มีด้วยเช่นกัน เช่น รูปไข่ รูปมาคีส์ รูปหยดน้ำ ฯลฯ ตามแต่ก้อนพลอยที่ขุดขึ้นมาได้ มรกตส่วนใหญ่ที่มีเนื้อดี จะเจียระไนให้เป็นเหลี่ยมประกายเสมอ เพราะจะให้ประกายไฟที่สวยงามสีสันนุ่มนวล ส่วนมรกตที่เนื้อมีตำหนิมาก หรือสีค่อนข้างอ่อนมาก ก็จะถูกเจียระไนให้เป็นรูปหลังเบี้ย เพื่อช่วยลดริ้วรอยตำหนิที่สะท้อนขึ้นมาให้เห็นได้น้อยลง และยังช่วยทำให้สีพลอยเข้มขึ้นอีกด้วย

แต่ มรกตบางเม็ดถึงแม้เนื้อจะไร้ตำหนิและสีสวยสดใส ก็ยังถูกเจียระไนแบบหลังเบี้ยอยู่ดี เพราะเนื้อค่อนข้างซึมทึบมากนั่นเอง นับว่ามีความงามไม่น้อยอีกแบบหนึ่งข้อเสนอแนะ มรกตเป็นอัญมณีที่มักจะมีตำหนิและรอยแตกร้าว (ตามธรรมชาติ) เสมอ จึงจำเป็นต้องสวมใส่อย่างระมัดระวัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อนำมรกตเม็ดงามมาขึ้นตัวเรือนแหวน เพราะโอกาสที่จะกระทบกระแทกกับวัตถุอื่น ๆ อีกหลายชนิดก็อาจจะร้าวมากขึ้น หรือแตกบิ่นได้

มี ข้อแนะนำสำหรับท่านที่มีมรกตในครอบครอง หากวันใดท่านนำออกมาชื่นชม แล้วสังเกตได้ว่ามรกตที่เคยซื้อมาเมื่อครั้งก่อน ทำไมมาวันนี้จึงมีรอยแตกร้าวเพิ่มขึ้น หากเป็นเช่นนั้น น่าจะแปลความหมายได้ว่ามรกตที่ท่านมีนั้นอาจถูกปรับปรุงคุณภาพด้วยการอาบ น้ำมัน เมื่อเก็บไว้นาน น้ำมันในพลอยระเหิดออกไป ทำให้พลอยขาดความชุ่มชื้นจึงเห็นรอยแตกร้าวได้ง่าย
หากท่านต้องการให้มรกตฉ่ำเหมือนเช่นวันก่อน ควรนำน้ำมันมะกอกทาเบา ๆ ที่ผิวหน้า ให้น้ำมันซึมเข้าไปในเนื้อพลอย ก็จะทำให้เห็นรอยแตกร้าวได้ยากขึ้นค่ะ