หลายคนมักสงสัยและถามเสมอว่า    “ ทำไมทองสุโขทัยแต่ละชิ้นจึงน้ำหนักไม่ลงตัวพอดี ?  เช่นทองตู้แดงในท้องตลาด  ที่หนัก 1 บาท , 2 บาท เป็นต้น ”  สาเหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะงานทองสุโขทัยเป็นงานหัตถกรรมที่แต่ละชิ้นงานจะถูกออกแบบเฉพาะ  เมื่อทำเสร็จแล้วจึงจะนำมาชั่งเพราะฉะนั้นน้ำหนักที่ได้จึงไม่เท่ากัน   แม้ว่าจะเป็นงานเหมือนกันน้ำหนักก็แตกต่างกันได้  ดังนั้นเวลาสั่งทำจึงทำได้เพียงการประมาณน้ำหนักเท่านั้น  ไม่สามารถกำหนดตายตัวลงไปได้

ราคาทองสุโขทัยไม่ได้สูงอย่างที่คิด 

                  ทำไมราคาทองสุโขทัยจึงสูงมากนัก ?  คำตอบคือราคาทองสุโขทัยไม่ได้สูงมากเลยแต่เนื่องจากทองสุโขทัยทำจากทอง 99.99% ซึ่งราคาทองแท่งจะสูงกว่าทอง 96.5% (ทองตู้แดง)  ประมาณบาทละ  800  (  ราคาทองที่ปรากฏโดยทั่วไปในท้องตลาดจะเป็นราคาทองคำแท่ง 96.5%  ถ้าต้องการทราบราคาทองคำแท่ง 99.99% ก็ให้นำเอา 800 เข้าไปบวกจะได้ราคาทองคำแท่ง 99.99% )    และค่าแรงหรือค่ากำเหน็จที่คิดก็ไม่ได้สูงไปจากทองตู้แดงมากนัก  โดยจะคิดค่างานตามความยากง่ายของลักษณะงานกล่าวคืองานที่ยากและใช้เวลามากก็จะคิดราคาหนึ่ง  ส่วนงานที่ยากน้อยหน่อยก็จะคิดอีกราคาหนึ่ง  ซึ่งถ้าเทียบค่ากำเหน็จที่คิดกับผลงานที่ปราณีตงดงามแล้วก็ถือว่าเป็นราคาไม่แพงเลย

น้ำประสานทองคืออะไร?

                  น้ำประสานทองคืออะไร ?  หลายคนมักจะบ่นเวลาซื้อทองว่า “ ทองที่น้ำประสานเยอะถือว่าไม่ดี  ”  นั่นเป็นเพียงความเข้าใจที่ถูกเพียงบางส่วนเท่านั้น   แต่ไม่ใช่ทั้งหมดเพราะน้ำประสานทองก็คือวัตถุที่มีคุณสมบัติในการเชื่อมทองให้ยึดติดกัน  เพราะฉะนั้นคุณสมบัติของมันจะต้องหลอมเหลวก่อนที่ทองจะละลาย  นั่นคือ  จะต้องมีจุดหลอมเหลวที่ต่ำกว่าทองนั่นเองตัวอย่างเช่น  ทองคำบริสุทธิ์ 99.99% หลอมเหลวที่ 1,064  องศาเซนเซียส   น้ำประสานทองจะต้องมีจุดหลอมเหลวที่ 800  องศาเซนเซียส  เพื่อที่ว่าเมื่อน้ำประสานหลอมละลายแล้วจะทำให้ทองยึดติดกันได้ก่อนที่เนื้อทองจะหลอมละลายนั่นเอง  เป็นหลักการง่าย ๆ  ทางวิทยาศาสตร์

                  ในการผลิตทองนั้นน้ำประสานจะเป็นองค์ประกอบที่สำคัญตัวหนึ่งเพราะถ้าไม่มีน้ำประสานทอง  ทองจะติดลวดลายหรือเชื่อมติดกันได้อย่างไร  น้ำประสานทองก็คือ ทองนั่นเองแต่จะเป็นทองที่มีจุดหลอมเหลวต่ำกว่าทองที่นำมาผลิตชิ้นงานดังที่กล่าวมาข้างต้น              ดังนั้นงานที่ยุกยากสลับซับซ้อนและมีลวดลายมากก็จะใช้น้ำประสานมาก     แต่เราต้องมาทำความเข้าใจเสียใหม่ว่างานที่ยากและซับซ้อนค่าแรงย่อมจะต้องสูงตามเช่นกัน  เพราะฉะนั้นเวลาขายคืนนั้นก็จะคิดให้ลูกค้าเฉพาะค่าทองเท่านั้นไม่ได้หมายความว่าจะถูกตัดราคาหรือตัดค่าน้ำประสาน  แต่ทองทุกชนิดจะถูกรับซื้อเข้าเฉพาะเนื้อทองที่ไม่รวมค่าแรงเท่านั้น  นี่คือหลักสากล

ทองตู้แดง
                  ทองตู้แดง  ก็คือ  ทองที่มีขายทั่วไปตามท้องตลาดเช่นทองเยาวราช  ทองฮั่วเซ่งเฮง  เป็นต้น  ส่วนใหญ่จะเป็นทอง 96.5%  และผลิตด้วยเครื่องจักรที่ทันสมัย   เหตุที่เรียกว่า “ ทองตู้แดง  ”

อาจจะเป็นเพราะว่า  ในอดีตร้านทองส่วนใหญ่เจ้าของร้านจะเป็นคนจีนและมักนิยมตกแต่งร้านด้วยสีแดงตู้ใส่ทองก็จะนิยมใช้สีแดงด้วยเช่นกัน   คนจึงเรียกกันว่าทองตู้แดง  นั่นเอง

ความแตกต่างของ ถม กับ ลงยา
                  ถม  คือ  การใช้น้ำยาแต้มลงในร่องลายที่คนไว้ของภาชนะ  อาวุธ  หรือเครื่องประดับที่เป็นโลหะ  แล้วใช้ไฟเป่าหรือเผาให้น้ำยาละลายลงในร่องลายที่ต้องการ  จากนั้นจึงลงตะไบและกระดาษทรายให้ผิวโลหะเรียบเสมอกัน  ก็จะเกิดลวดลายเด่นชัดขึ้น  น้ำยาถมนี้ทำจากโลหะผสมใช้ความร้อนต่ำในการหลอมละลาย

                  ลงยา  คือ   การแต้มสีหรือน้ำยาที่ลงในร่องลายของภาชนะ  อาวุธ  หรือเครื่องประดับที่เป็นโลหะแทนการฝังอัญมณี  เดิมใช้เฉพาะสีแดง เขียว  ต่อมามีสีเพิ่มคือ  แดง เขียว  น้ำเงิน  และฟ้า

                  ลงยาราชาวดี  คือ     การลงยาด้วยน้ำยา  สีขี้นการเวก  หรือสีฟ้า  เขียว  ซึ่งเป็นสีที่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ทรงโปรด   ตามคำบอกเล่าของ  พระยาอนุมานราชทัน  ซึ่งเป็นสีที่พบใหม่  ในสมัยนั้นจึงเรียกว่า  “  ราชาวดี  ”